İranın kosmik sənayesi, 28 Dekabrda Rusiyanın “Soyuz” raketi vasitəsilə Vostoçnı bazasından “Kövsər 1.5” və “Baya” peykləri ilə birlikdə buraxılacaq “Zəfər 2” peykinin hazırlıq mərhələlərini başa çatdıraraq böyük bir tədbirə hazırlaşır.
Bu peyklərin buraxılması İran peyklərinin sınaq mərhələsindən praktiki istismar mərhələsinə keçiddə mühüm bir mərhələdir.
“Zəfər 2” Elm və Texnologiya Universitetində on ildən çox davam edən tədqiqat işinin nəticəsidir və universitet 2011-ci ildə “Navid”, 2013-cü ildə “Tədbir” və daha sonra 2020-ci ildə “Zəfər 1” peyklərini kosmosa buraxıb.
Bu yeni peyk Elm və Texnologiya Universitetinin dördüncü kosmik nailiyyətidir. Peyk 64 qabaqcıl komponent və 64.000 mexaniki və elektron hissədən istifadə edilərək dizayn edilib və onun hazırlanması təxminən 340.000 saat akademik təcrübə ilə həyata keçirilib.
“Zəfər-1”… inkişaf yolunda bir təcrübə
Yeni nəsilin əhəmiyyətini anlamaq üçün 2020-ci ildə “Simurq” daşıyıcı raketi ilə buraxılmış Zəfər-1 peykinin missiyasını xatırlamaq yerinə düşər. Bu peyk yeddi dəqiqə ərzində məlumat göndərdi və 540 km hündürlüyə çatdı, lakin daşıyıcı raket peyki orbitə daxil etmək üçün lazım olan son sürətə çata bilmədi. Hind okeanına düşməsinə baxmayaraq, bu sınaq buraxılış sistemlərinin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasına kömək edən həyati məlumatlar təqdim etdi və nəhayət, 2024-cü ilin fevralında Simurq daşıyıcısının uğurlu buraxılışına gətirib çıxardı.
“Zəfər-2”də texnoloji sıçrayış
Bu yeni peyk əvvəlki model ilə müqayisədə aşağıdakı inkişaf etmiş imkanlara malikdir:
Görüntüləmə sisteminin təkmilləşdirilməsi:
16 metr ayırdetmə qabiliyyətinə malik çoxspektral (rəngli) kameralarla təmin olunub.
Sisteminin qabaqcıl yaddaş və ötürmə modulu (S&F):
Bu sistem 256 yerüstü istifadəçi ilə əlaqə qurmağa imkan verir, məlumatları uzaq məntəqələrdən – məsələn neft platformaları və gəmilərdən – qəbul edib əsas mərkəzə ötürür. Həmçinin peykin əhatə dairəsində olan istifadəçilər üçün birtərəfli səsli rabitə və iki tərəfli mesajlaşma imkanı təmin edir.
Kosmik radiasiyanın ölçülməsi üçün yük:
Bu peyk kosmik radiasiyanı ölçmək üçün qabaqcıl sensorlarla təchiz olunub və bu məlumatlar gələcəkdə daha dayanıqlı peyklərin hazırlanması üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Resursların və böhranların idarə olunması üçün həyati missiyalar
“Zəfər-2”nin təqdim edəcəyi məlumatlar milli sahələrin, xüsusilə də aşağıdakı sektorların dəstəklənməsində birbaşa rol oynayacaq:
Kənd təsərrüfatı: Kənd təsərrüfatı ərazilərinin dəqiq xəritələrinin hazırlanması və məhsul artımının monitorinqi.
Su ehtiyatları: Urmiya gölü kimi daimi və mövsümi göllərin dəqiq müşahidəsi və çay yataqlarının araşdırılması.
Böhranların idarə edilməsi: Zəlzələ bölgələri, sel və meşə yanğınları, həmçinin toz və qum fırtınalarının mənbələri üçün operativ xəritələrin hazırlanması.
Şəhər planlaşdırılması: İnşaat genişlənməsinə nəzarət və torpaqdan istifadə xəritələrinin tərtibi.
İranın kosmik proqramında mühüm addım
“Zəfər-2”nin buraxılması, yerli şəkildə həyata keçirilmiş tam bir kosmik texnologiya inkişaf dövrünün – universitet səviyyəsində dizayndan başlayaraq beynəlxalq tərəfdaş vasitəsilə orbitə göndərilməsinədək – zirvə nöqtəsidir. Bu addım, İranın kosmosdan qida təhlükəsizliyinin artırılması, su ehtiyatlarının idarə olunması və ətraf mühitin qorunması üçün bir vasitə kimi istifadə etməyə çalışdığını göstərir.