“İnsan spermalarının dondurulmasında lesitin və nano-lesitin hissəciklərinin təsirinin araşdırılması” – bu, İran Milli Elm Fondunun dəstəyi ilə Tərbiyyət Modərris Universitetinin dosenti İman Həlvayi tərəfindən aparılmış bir tədqiqat layihəsinin adıdır.
Xarici KİV-in İran Milli Elm Fondunun (INSF) İctimaiyyətlə Əlaqələr Ofisinə istinadən verdiyi məlumata görə, Yəzddə Şəhid Səduqi Tibb Elmləri Universitetində reproduktiv biologiya üzrə fəlsəfə doktoru olan Həlvayi bu layihəni belə açıqlayıb: Spermanın dondurulması kişilərdə məhsuldarlığın idarə edilməsi və qorunması üçün təsirli bir üsuldur. Hüceyrələr üçün toksik olan kemoterapi və radioterapiya kimi müalicələr, eləcə də bəzi cərrahi prosedurlar reproduktiv orqanlara zərər verə bilər və boşalma funksiyasının pozulmasına səbəb ola bilər ki, bu zaman spermanın dondurulması məhsuldarlığı qorumaq üçün uyğun bir həll ola bilər.
O, əlavə olaraq deyib: Dondurma azospermik kişilərdə testislərin və epididimin təkrar biopsiyalarından qaçınmaq üçün, həmçinin köməkçi reproduktiv müalicələrdən keçmək istəyən kişilər üçün sperma saxlama mənbəyi kimi istifadə edilə bilər.
Bu tədqiqatçı və tədqiqatçı sözlərinin davamında bildirib: Spermanın dondurularaq saxlanmasında əsas problem dondurma və ya ərimə prosesində spermanın həyat qabiliyyətinin itirilməsidir ki, bu da membran fosfolipidlərinin peroksidləşməsi nəticəsində sperma qişasının sızması ilə əlaqədardır.
O, vurğulayıb: Dondurma bütün dünyada sonsuzluğun müalicə mərkəzlərinin ayrılmaz hissəsidir. Yumurta və embrionun dondurulması məqbul səviyyəyə çatsa da, sperma membranının spesifik quruluşu və lipid oksidləşməsinə yüksək həssaslıq, sitoplazmanın aşağı miqdarı və nəticədə aşağı antioksidant tutumu və çoxlu sayda ROS istehsal mənbəyi olan ROS-un mövcudluğu kimi spesifik xüsusiyyətlərinə görə spermanın dondurulmasının nəticələri hələ də məqbul və ideal deyildir.
O, bu layihənin məqsədləri haqqında deyib: Bu layihənin məqsədi lesitin istifadə edərək spermanın dondurulması üçün qoruyucu mühiti optimallaşdırmaqdır ki, bu da yuxarıda qeyd olunan xüsusiyyətlərdən istifadə etməklə spermanın dondurulması nəticəsində zədələnməsinin qarşısını ala bilər, məsələn, dondurma zamanı membranı bərpa etmək üçün spermadan istifadə üçün uyğun lipid tərkibi, membranın lipid peroksidləşməsinin qarşısını almaq, sperma membranı ilə müvafiq örtük və qarşılıqlı təsir göstərməkdir.
Həlvayi, həmçinin qeyd edib: Bu araşdırma insan sperması üçün mövcud mühitləri əvəz edə biləcək yeni bir dondurulmuş konservasiya mühiti təqdim edə bilər, həmçinin yerli və beynəlxalq patentləri qeydiyyatdan keçirərək yeni bir dondurulmuş konservasiya dərmanının istehsalına səbəb ola bilər ki, bu da kütləvi şəkildə istehsal olunarsa, həm ölkənin bu sahədəki ehtiyaclarını ödəyə bilər, həm də ixrac vasitəsilə xarici valyutanın yaranmasına kömək edə bilər.