İranın Milli Genetik və Bioloji Ehtiyatlar Mərkəzinin Bitki Bankının tədqiqatçısı bir icmal məqaləsində nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki növlərinin dondurularaq qorunması sahəsində ən son elmi nailiyyətləri və yenilikləri təqdim edib.
İran Milli Genetik və Bioloji Ehtiyatlar Mərkəzinə istinadən verilən məlumata görə, bitkilərin dondurularaq qorunması (Plant Cryopreservation) hüceyrələrin, toxumaların və ya bitki toxumlarının çox aşağı temperaturda (adətən maye azotda -196°C) uzun müddət saxlanması üçün bir texnikadır.
Bu metod metabolik fəaliyyətləri dayandıraraq hüceyrə quruluşu və funksiyasının zədələnmədən qorunmasını təmin edir. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərin, bitki genetik ehtiyatlarının mühafizəsi və bitki seleksiya proqramlarının təkmilləşdirilməsi üçün istifadə olunur.
Onun kənd təsərrüfatı, bağçılıq və biotexnologiya sahələrində tətbiqi biomüxtəlifliyin qorunmasında mühüm rol oynayır. Ümumi üsullara sürətli və yavaş dondurma, eləcə də vitrifikasiya (Vitrification) kimi qabaqcıl texnologiyalar daxildir.
Bitkilərin dondurularaq qorunması texnikası (Plant Cryopreservation) bitki genetik ehtiyatlarının uzun müddət saxlanması üçün ən effektiv üsullardan biri kimi tanınır. Son illərdə İranın Milli Genetik Ehtiyatlar Mərkəzinin Bitki Bankının tədqiqatçıları bu metodu müxtəlif bitki növlərinin, o cümlədən vegetativ və generativ nümunələrin qorunmasını qiymətləndirmək üçün istifadə ediblər.
Bu icmal məqaləsi, İranın Milli Genetik və Bioloji Ehtiyatlar Mərkəzinin elmi heyətinin üzvü dr. İlyas Aryakiya tərəfindən yazılmışdır və bitkilərin dondurularaq qorunması texnikalarının tətbiqi barədə ən əhatəli təsviri təqdim edir. Həmçinin, dondurulmuş şəraitdə bitkilərin qorunması üçün ən faydalı və sərfəli həll yolları təqdim edilmişdir.
Dondurulmuş şəraitdə saxlanılma müddəti boyunca bitki materiallarının genetik sabitliyin qorunmasının böyük əhəmiyyətə malik olduğu nəzərə alınaraq, bu tədqiqat ən yüksək genetik sabitliyi təmin edən ən effektiv dondurularaq qorunma metodlarını araşdırıb.
Bu texnologiyanın nailiyyətləri nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərin dondurularaq qorunması sahəsində qlobal müxtəlif mənbələrin icmalı ilə birlikdə təqdim edilib.
Bu texnologiyanın nailiyyətlərinin xülasəsi nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərin dondurularaq qorunması sahəsində müxtəlif qlobal mənbələrin nəzərdən keçirilməsi ilə birlikdə, nüfuzlu Journal for Nature Conservation jurnalında dərc edilib.