Nanoelm və Texnologiyanın İnkişafına dair Milli Sənədin icrası ilə bağlı hesabata əsasən, 2024-cü ildə nüfuzlu beynəlxalq jurnallarda dərc olunan məqalələrin sayı əvvəlki illə müqayisədə 26% artaraq 299 olub.
Xarici KİV-in verdiyi məlumata görə, bu yaxınlarda 2024-cü ilin “Nanoelm və Texnologiyanın İnkişafı üzrə Milli Sənəd”in icrası ilə bağlı hesabat dərc olunub. Bu sənəd 2022-ci ilin Noyabrında Mədəni İnqilabın Ali Şurası tərəfindən təsdiq edilmişdir.
Bu hesabatın bir hissəsi nanoelm məqalələrinin dərc edilməsində İranın qlobal mövqeyini müzakirə edib. İranın nano elm və texnologiya sahəsində qlobal mövqeyi üç makro göstərici ilə qiymətləndirilir: məqalələrin sayı, məqalələrin keyfiyyəti və nanotexnologiya ixtiralarının sayı.
İranın nanoelmdəki mövqeyini qiymətləndirmək üçün statistik məlumat mənbəyi kimi Web of Science (WoS) verilənlər bazasından istifadə edilib, nanotexnologiya ilə bağlı tədqiqat məqalələri çıxarılıb və etibarlı axtarış termini ilə ölçülüb. Texnologiya sahəsində ABŞ Patent və Ticarət Nişanları İdarəsi (USPTO) və Avropa Patent Ofisi (EPO) daxil olmaqla dünyanın ən nüfuzlu patent idarələrində nanotexnologiya ixtiralarının sayı ölçülüb.
Bu hesabata görə, 2024-cü ildə 10860 nanotexnologiya ilə bağlı məqalə iranlı tədqiqatçılar tərəfindən WoS-da indeksləşdirilib ki, bu da 2024-cü ildə nəşr olunan bütün nanotexnologiya məqalələrinin 4.2%-ə bərabərdir.
Nano nəşrlərin bu payı ilə İran bir pillə geriləyərək dünyada altıncı yerdə qərarlaşıb. Qeyd edək ki, 2000-ci ildə Nano və Mikro Texnologiyaların İnkişafı İnstitutu yaradılmazdan əvvəl yeni yaranan bu texnologiya ilə yalnız bir neçə iranlı tədqiqatçı və alim tanış idi. Səkkiz nəşr olunmuş nano məqalə ilə o, dünyada 58-ci, Yaxın Şərq regionunda isə 6-cı yerdə qərarlaşıb.
Bu 24 ildə İran nanoməmulatlarının orta illik artım tempi 42.78% təşkil edib. 2024-cü ildə İran nano məqalələrinin sayı WoS-da dərc olunan bütün elmi məqalələrin 18.5%-ni təşkil etdiyi halda, 2024-cü ildə nano məqalələrin dünya üzrə ümumi məqalələrdə payı 8.9%-ni təşkil edib.
İranın digər ölkələrlə paylaşdığı nano məqalələrin payı 2024-cü ildə 32% olub və İranla birgə məqalələr dərc etməkdə ən böyük pay müvafiq olaraq beş ölkə, Çin, ABŞ, Türkiyə, İraq və Hindistan olub.
İran həm də adambaşına düşən nano məqalələr baxımından 23-cü (2023) və güc pariteti dərəcəsinə (PPP) əsaslanan ÜDM-ə düşən məqalələrin sayına görə dünyada birinci (2023) yerdədir.
Dünyanın ən yaxşı elmi jurnallarında İranın nəşr etdiyi nano məqalələrin sayı
İranın Milli Elm Fondu Factor Impact və Factor Eigen indeksləri, Index Nature Foundation nəşrləri, impakt faktoru 20-dən yuxarı olan nəşrlər və Nature and Science Publications-ın himayəsində olan nəşrlər kimi etibarlı mənbələr və meyarların köməyi ilə hər il dünyanın ən yaxşı elmi jurnallarının siyahısını seçir və onları dörd kateqoriyaya ayırır və təqdim edir.
Bu hesabata görə, 2024-cü ildə bu jurnallarda dərc olunan məqalələrin ümumi sayı 299 olub ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 26% artım deməkdir.
Aşağıdakı cədvəldə 2020-ci ildən 2024-cü ilə qədər dünyanın ən yaxşı elmi jurnallarının dörd kateqoriyasında İran nano məqalələrinin statistikasına baxın.